Nelson Mandelapark

Rotterdam-Zuid wordt met de komst van het Nelson Mandelapark in de Maashaven nog groener en mooier. Maar ook nu al hebben de wijken vlak bij het park - Afrikaanderwijk, Bloemhof, Katendrecht en Tarwewijk - ons veel moois te bieden. En dat laten we zien met deze wandelkaart.

Routes

We stippelden korte en iets langere wandelroutes voor je uit waarmee je vast en zeker nieuwe hotspots ontdekt. Kom je uit Zuid? Ook dan valt in de voor jou zo vertrouwde wijk(en) nog van alles te verkennen. Onderweg kom je langs allerlei leuke plekken waar ruimte is voor sport, spel en ontmoeting.

Wandelkaart hebben?

De wandelkaart is te vinden in cafés, bibliotheken, Huizen van de wijk en andere openbare plekken in Afrikaanderwijk, Bloemhof, Katendrecht en Tarwewijk. 

Bestellen kan ook. Mail naar: parkmaashavenso@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina

Een fijne plek om elkaar te ontmoeten, te barbecueën en te picknicken, met alle voorzieningen die daarbij horen. En een park waar plekken zijn voor sport en spel, maar waar ook ruimte is voor natuur. Dat wensen zo’n 900 Rotterdammers voor hun toekomstige Nelson Mandelapark in de Maashaven. Vele wensen zijn overgenomen in het programma van eisen. 

Toen begin 2022 het Masterplan voor het park klaar was, vroeg de gemeente aan bewoners, bedrijven, jongeren, eigenaren van sportscholen en anderen: 'Wat gaat u doen in het park?' en 'Wat heeft u hiervoor nodig?' Ongeveer 900 mensen gaven hier antwoord op. Vele wensen en ideeën zijn verwerkt in het programma van eisen. Link opent een externe pagina. Het college van burgemeester en wethouders stelde dit 19 september vast.  
Ontwerpers gebruiken dit programma van eisen voor het uitwerken van het parkontwerp. In zo’n ontwerp staat heel precies beschreven en getekend wat allemaal in het park komt. Bijvoorbeeld welke sportvelden er komen, welke bomen en planten, welke zitjes en hoe de paden lopen. 

Ontspannen, picknicken en barbecueën 

Veel bewoners willen het park gebruiken om te ontspannen en te picknicken of te barbecueën. Zij zien het als een echte ontmoetingsplek. Daar horen voldoende banken, picknickplekken en toiletten bij. Al deze dingen hebben een plek gekregen in het programma van eisen. In een deel van het park kunnen bewoners straks barbecueën.
Jongeren uit de wijken rond de Maashaven missen in hun buurt nu plekken om te chillen. Ze hebben behoefte aan hangmatten of loungebanken. Die chillplekken staan in het programma van eisen maar hoe ze eruit gaan zien, wordt nog bepaald.   

Speelzone voor kinderen

Ook noemden bewoners vaak een fontein en een kinderspeelplaats. Voor kinderen komt er een natuurlijke speelzone, met water en zand en allerlei soorten speeltoestellen. Ook kunnen ze straks voor de Maassilo spelen op een waterplein. Hier spuiten fonteintjes nevel in de lucht. Voor oudere kinderen denken we aan een grote glijbaan vanaf een uitkijktoren en andere avontuurlijke dingen om te doen zoals een hindernisparcours. 

Horeca

Er is behoefte aan horeca, maar die moet wel betaalbaar zijn. Bewoners denken aan eetkraampjes of foodtrucks van lokale ondernemers. De gemeente onderzoekt of dat kan en waar die dan kunnen staan. Aan de rand van het park komt een paviljoen waar je kunt eten en drinken, met een mooi uitzicht op het water en de binnenvaartschepen. Op het plein voor de Maassilo kan mogelijk ook een terras voor horeca komen. 

Honden in het park 

Over honden in het park is men het niet eens. Sommige bewoners willen graag hun hond los laten lopen, anderen willen helemaal geen honden tegenkomen. We houden rekening met allebei: honden mogen straks in het park komen, als ze maar aan de lijn gehouden worden.

Veel soorten sport

De gemeente wil in het park veel ruimte geven aan sport en beweging en de bewoners zijn het daarmee eens. Ze willen er vooral wandelen en hardlopen. Ook noemden ze vaak yoga en urban sports zoals bootcamp, skaten, voetbal en basketbal. 
De wandelpaden en hardlooprondjes komen er. Voor yoga en bootcamp is voldoende plek op verschillende plekken in het park. Voor 3 x 3 basketbal, panna en voetbal richten we speciale velden in. De ondergrond van het plein voor de Maassilo maken we geschikt voor skaters en skateboarders. Ook komen er drinkwaterpunten. Wel zo fijn als je aan het sporten bent!

Bomen en planten

Bewoners zouden verschillende soorten bomen en planten willen, die het park het hele jaar door aantrekkelijk maken. Dit komt zeker terug in het ontwerp. Bijzonder wordt de getijdennatuur: aan de waterkant komen planten die houden van brak water - water waar een beetje zout in zit - en het verschil tussen eb en vloed. Dit trekt ook nieuwe diersoorten aan.
Bewoners noemden ook vaak een pluktuin, moestuin of voedselbos. Na lang overleg hebben we besloten dit niet te doen. We hebben daar geen goede ervaringen mee. Mensen willen graag dit soort tuinen in hun buurt. We spreken dan af dat de bewoners die zelf onderhouden. Maar mensen verhuizen of krijgen andere bezigheden. En als zo’n tuin er dan eenmaal is, wordt er op de lange duur niet goed meer voor gezorgd.  Dat zou zonde zijn van het park.

Evenementen: groot en klein

De meeste mensen willen graag in het park kunnen genieten van kleinschalige evenementen. Jong en oud noemt een buitenpodium voor concerten, theater en films. Maar bij grote evenementen vreest men voor (geluids)overlast. De gemeente wil kleine én grote evenementen een plek geven in het nieuwe park. Er is namelijk in de stad behoefte aan meer plekken voor evenementen. We gaan dit verder uitwerken in een bestemmingsplan. Daarbij onderzoeken we of grote(re) evenementen passen binnen de milieunormen, zoals de Wet Geluidhinder. Meer hierover leest u onder Wat gebeurt er nu precies?

Historie haven en industrie

Veel mensen zien verder graag de geschiedenis van de haven en de industrie terug in het park. Dit gebeurt op verschillende plekken. Onder meer vanaf de twee grote heuvels waar de parkbezoekers straks uitzicht hebben op het water, de binnenscheepvaart en de Maassilo met de oude graanelevatoren.

Bereikbaarheid 

De meeste mensen zeggen dat zij straks lopend of op de fiets naar het park zullen gaan. Daarvoor zijn genoeg fietsenrekken nodig. Die komen er. Mensen zijn wel bang dat het park minder goed bereikbaar zal zijn vanuit de Afrikaanderwijk en de Tarwewijk. De dijk aan de Maashaven Oostzijde en de Brielselaan zijn namelijk flinke hindernissen. Het aanpassen van deze straten zit niet in het plan voor het Nelson Mandelapark. Wel kijken we hoe we de Maashaven Oostzijde bij de Paul Krugerstraat makkelijker oversteekbaar kunnen maken.
In het Masterplan staan twee steigers. De watertaxi krijgt een halte in het park, net als nu. En we denken na over een steiger voor bijvoorbeeld de pleziervaart. Die mag niet zorgen voor minder ligplaatsen of overlast voor de binnenschippers. 

Beheer en veiligheid

Bewoners vinden voldoende prullenbakken, goede verlichting en onderhoud onmisbaar voor het park. Ze maken zich zorgen over zwerfvuil en drijfafval bij westenwind. En doordat de mensen die rond het park wonen vanuit huis niet direct in het park kunnen kijken, vragen ze de gemeente extra te letten op veiligheid. Deze punten worden later allemaal uitgewerkt in deelplannen voor beheer, onderhoud en toezicht. 

De gemeente Rotterdam is op zoek naar gebruikt(e) zand en stenen voor het toekomstige Nelson Mandelapark. Daarom nodigt zij organisaties uit om deel te nemen aan een schriftelijke marktconsultatie.

Het Nelson Mandelapark 

Bijna iedere Rotterdammer kent het wel; de Maashaven. Het is de grootste nog in gebruik zijnde haven in onze binnenstad. In de omliggende wijken is nauwelijks groen te bekennen. Daarom heeft de gemeente besloten om juist hier een stadspark te maken; het Nelson Mandelapark. Dit park is een van de Rotterdamse Stadsprojecten.

Er moet nog een hoop gebeuren voordat het eenmaal zo ver is. Al in 2018 is een start gemaakt. Toen is een deel van de Maashaven uitgebaggerd. Op de bodem is daarna een laag zand aangebracht van een paar meter dik. Nu gaat de gemeente de haven verder dempen; het is namelijk nog ongeveer 10 meter diep. In totaal zijn ongeveer 700.000 m3 zand en 60.000 m3 stenen nodig om boven het water uit te komen. 

Hergebruik in plaats van nieuw 

De gemeente Rotterdam heeft circulariteit hoog in het vaandel staan. Daarom is zij van plan bestaand zand opnieuw te gebruiken in plaats van nieuw zand uit zee te halen. Het zand dat wij willen hergebruiken is afkomstig uit bouwprojecten uit de regio. Denk bijvoorbeeld aan zand dat vrijkomt bij de aanleg van parkeergarages of het uitdiepen van havens. Ook komt zand vrij bij de bouw van rijkswegen en woonwijken. 

Het Maaswater biedt extra kansen

Het water in de Maashaven staat in directe verbinding met de Noordzee. Twee keer per dag stijgt en daalt het water ongeveer twee meter. Ook is het water brak. Om die reden mogen wij in de Maashaven ook zout zand toepassen. Dit zoute zand zou bijvoorbeeld vrij kunnen komen bij het graven van havens die aan zee liggen. 

Stenen hergebruiken

Naast zand is de gemeente op zoek naar grote hoeveelheden betonstenen, betontegels en gebakken klinkers. Met die stenen maken wij onderwaterdammen. Die dammen houden het zand op zijn plaats. Gebruikte stenen zijn niet alleen goedkoper, zo krijgen ook bestaande stenen een nieuwe functie. 

Transport

Het zand en de stenen moeten worden vervoerd naar de Maashaven. Als dit met vrachtwagens zou gebeuren, zijn er bijna 40.000 vrachtwagens nodig. Dit geeft niet alleen verkeersproblemen in onze stad, maar zorgt ook voor uitstoot van bijvoorbeeld CO2. Daarom willen wij het zand en de stenen zo veel mogelijk per schip laten aanvoeren. 

Inzicht in het aanbod

Met deze publicatie op website van TenderNed. Link opent een externe pagina nodigt de gemeente marktpartijen uit om deel te nemen aan een marktconsultatie. Zij stelt aan geïnteresseerde bedrijven enkele schriftelijke vragen over het zand en de stenen. Op die manier wil de gemeente inzicht krijgen in de beschikbare bouwstoffen. De kosten en bouwtijd zijn dan ook beter in te schatten.

• … de naam Nelson Mandela niet zomaar een naam is? De gemeenteraad heeft het college verzocht om een Rotterdamse plek te vernoemen naar Nelson Mandela, de voorvechter voor de afschaffing van apartheid. Daarbij is gezocht naar een plek die recht doet aan de statuur van de persoon Mandela. Die plek is gevonden in dit indrukwekkende park in de Maashaven. 
• … het park een plek wordt om te sporten? Hardlopen, voetbal, basketbal, bootcamp, skaten… noem maar op! 
• … het park een plek wordt om elkaar te ontmoeten? Koffietje in het paviljoen, concert, picknick of barbecue… Say hello! 
• … er een getijdenzone in het park komt? Er is eb en vloed en brak water. Dat betekent veel nieuwe dier- en plantensoorten.
• … de Maashaven 10 meter diep is? En dat het wel een jaar duurt voordat je ook land boven water ziet verschijnen?
• … we gebruikt zand willen toepassen? Omdat dat een duurzame basis voor het park betekent? 
• … het park in de zomer koeler is dan de straat? Dit komt door de grote bomen, planten en het gras.
• … de gemeente al eerder met bewoners in gesprek ging over het park? In november 2019 is tijdens enkele bijeenkomsten aan bewoners, bedrijven, kinderen en jongeren uit de Afrikaanderwijk, Tarwewijk, Bloemhof-Noord en Katendrecht gevraagd hoe hun ideale park eruitziet. De reacties van zo’n 400 mensen zijn gebundeld in een reactiedocument.