Verborgen leed mantelzorger
Veel ouderen zijn afhankelijk van hulp door mensen om hen heen: kennissen, buren en familie. Deze vorm van zorg noemen we mantelzorg. Dat gaat vaak goed, maar soms ook niet.
Wanneer een mantelzorger het bijvoorbeeld te druk heeft of niet de juiste kennis of kunde heeft, geeft de mantelzorger soms niet (meer) de goede zorg. Overbelasting en frustratie bij de mantelzorger kan dan leiden tot ontoelaatbaar gedrag naar de oudere.
We noemen dit 'ontspoorde mantelzorg'. Een vorm daarvan is 'compassiemoeheid' bij de mantelzorger. Dit maakt dat de oudere aan z’n lot wordt overgelaten en er geen oog meer is voor zijn/haar zorgbehoefte. Uiteindelijk kan dat leiden tot het niet of steeds minder geven van de hulp en zorg die nodig is.
Bij ontspoorde mantelzorg is er geen sprake van opzet bij de mantelzorger. Soms heeft de mantelzorger niet eens in de gaten dat zijn of haar handelen eigenlijk een vorm van mishandeling is.
Verborgen leed. Praat erover.
Het gebeurt vaker dan u denkt dat een naaste de zorg niet meer aankan. Weet dat u hierin niet alleen bent.
- Mantelfoon is 24 uur per dag bereikbaar voor vragen of om uw hart te luchten via 0800 777 33 33 of mantelfoon.nl. Link opent een externe pagina. Zij kunnen u helpen met informatie over mantelzorg en hulp en regelingen die beschikbaar zijn. Ook kunnen ze u helpen met vervangende mantelzorg als u even pauze wilt van uw zorgtaken.
- Neem contact op met een professionele zorgverlener van uw familielid of naaste. Zij kunnen met u meekijken hoe de zorg voor u verlicht kan worden.
- Veilig Thuis op 0800 20 00 is 24/7 anoniem bereikbaar voor vragen en hulp. Bijvoorbeeld wanneer u bang bent een stap te ver te zijn gegaan richting de oudere.
Wanneer u zich zorgen maakt om een overbelaste mantelzorger, familielid of bekende kunt u een van de volgende dingen doen:
- Praat met andere bekenden van de mantelzorger of oudere of zij hetzelfde zien.
- Praat met hulpverleners zoals de huisarts of de hulp van de oudere over je vermoedens.
- Praat met de mantelzorger zelf; vraag hoe het gaat en of je kunt helpen.
- Praat met de oudere, maar alleen als de oudere hierdoor niet in gevaar komt.
- Bel gratis en anoniem Veilig Thuis op 0800 20 00 voor advies en hulp (24/7 bereikbaar).
De signaleringskaart helpt u om signalen te herkennen en stappen te ondernemen. U kunt hem hieronder bekijken en downloaden.
Verborgen verhalen
Hieronder kunt u luisteren naar een situatie, waarin een mantelzorger merkt dat ze zonder dat ze het zelf wil, over haar eigen grens heen gaat. U kunt het verhaal ook lezen. Kijk op de pagina Verborgen leed voor alle Verborgen verhalen.
Ik ben Anneke en woon in Rotterdam. Net als mijn moeder. Ze is pas 75 maar ze loopt moeilijk en ze kan niet goed lezen en schrijven. Alleen basisschool gehad hè, dan krijg je dat. Gelukkig woont ze ook in Schiebroek, dicht in de buurt. Ik doe haar boodschappen, maak bij haar schoon, help haar met het papierwerk en zo voorts. Dat is al zo sinds het overlijden van mijn vader, een paar jaar terug. Ik vind dat dat hoort. Ze heeft altijd voor mij gezorgd en dit is het minste wat ik kan terugdoen.
Zelf heb ik 4 schatten van kinderen. De jongste is 8 de oudste 16. Dus je kent dat wel, daar heb ik m’n handen meer dan vol aan. De één moet na school naar voetbal, de ander naar de zwemles en de volgende naar z’n vrienden. En mijn man is vaak weg. Altijd maar druk met twee banen naast elkaar om ons een goed leven te geven. “Er moet brood op de plank en liefst met een dikke plak worst”, zegt hij altijd. Maar daardoor is hij bijna nooit thuis en heb ík eigenlijk óók twee banen.
Je snapt het, ik moet dus zorgen voor een heleboel mensen. Zorgen dat het allemaal goed loopt, dat de was gedaan is, dat alles schoon is en dat iedereen op tijd te eten heeft. En weet je, de laatste tijd slaap ik steeds minder goed. Dan lig ik wakker en denk na over alles wat ik de volgende dag moet doen. Daar kan ik zo over piekeren. Echt, dat slóópt me.
Ik weet niet of het daardoor komt, maar ik reageer wel steeds vaker geïrriteerd. Of ik vergeet iets waardoor er van alles misgaat. Gisteren bijvoorbeeld. Ik zou met mijn moeder mee naar de huisarts, maar dat was ik helemaal vergeten. Zat ze aangekleed en wel voor niks op me te wachten bij haar thuis. En moesten we een nieuwe afspraak maken. Afijn, hoop gedoe, ma boos, ik boos…
Maar toen ze daar dus boos over deed naar mij, kon ik het even niet meer aan. Er knapte gewoon wat. Dus ik viel heel erg tegen haar uit. Terwijl het míjn schuld was! Maar het gebeurde gewoon. En als ik heel eerlijk ben: het was niet de eerste keer.
Ja natuurlijk voel ik me daarna heel erg schuldig. Ik houd erg van mijn moeder en zij kan het ook niet helpen. Kijk, ik wil voor mijn gezin zorgen, én voor mijn moeder. Ik denk ook écht dat ik dat het beste kan. Ik ken mijn moeder het beste. Maar soms wordt het me allemaal echt te veel. En dan zeg ik dingen die ik niet had moeten zeggen. Want dan reageer ik dat op haar af. Erg eigenlijk hè?
