De gemeente zoekt manieren om slimmer en duurzamer met grondstoffen en materialen om te gaan. Dat noemen we de grondstoffentransitie. Het doel is om in 2030 50% minder nieuwe grondstoffen te gebruiken. In 2050 zijn we volledig circulair.

<p>De grondstoffentransitie draagt bij aan de klimaatdoelen voor 2030 en 2050. Als we minder grondstoffen en materialen gebruiken, voorkomen we veel CO2-uitstoot. Bijvoorbeeld bij het bouwen van huizen. Het plaatje hierboven laat de CO2-voetafdruk van één woning zien. 69% van de CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door het materiaalgebruik bij de bouw van een huis en het onderhoud. We kunnen de voetafdruk van een woning dus sterk verlagen als we slimmer omgaan met materialen.&nbsp;</p><p>Dit zorgt voor:</p><ul><li><strong>een groener en duurzamer Rotterdam</strong><br>Minder invloed op milieu, natuur en klimaat door vervuilende productie.</li><li><strong>een economisch veerkrachtiger Rotterdam</strong><br>Minder kwetsbaar voor leveringsrisico’s en onbetaalbare grondstoffen, en een sterkere lokale economie.</li><li><strong>een gezonder en schoner Rotterdam</strong><br>Minder giftige materialen in de bouw en bij de productie van goederen, en een schonere leefomgeving door minder uitstoot, verspilling en (zwerf)afval.</li></ul>

<p>We verdelen de verbeteringen die we met de grondstoffentransitie maken in drie productgroepen: Bouw, Organische Stromen en Consumptiewaar(de). De focus ligt op drie doelgroepen.</p><ul><li><strong>De eigen organisatie</strong><br>De gemeente wil de grondstoffentransitie gebruiken in haar eigen processen, beleid en uitvoering. Bijvoorbeeld door andere keuzes te maken in het ontwerp en materialen voor de openbare ruimte. Maar ook door duurzame eisen te stellen aan de bedrijfskleding en andere spullen die worden ingekocht.</li><li><strong>Rotterdammers</strong><br>De gemeente zet zich in om het voor Rotterdammers makkelijk en aantrekkelijk te maken om slimmer en duurzamer met spullen en voedsel om te gaan. Daarvoor ondersteunen we allerlei initiatieven van en door inwoners.</li><li><strong>Ondernemers</strong><br>Voor een toekomstbestendig bedrijf is een duidelijke grondstofstrategie onmisbaar. We stimuleren ondernemers en helpen hen verder. Bijvoorbeeld door te bouwen aan gezonde businesscases en succesvolle ketensamenwerking.</li></ul>

Voor welke uitdaging staan we?

<p>Circulair bouwen wordt de nieuwe standaard. Hiermee bedoelen we <span>bijvoorbeeld dat een nieuw gebouw wordt ontworpen met duurzame en hergebruikte materialen van een oud gebouw. Of dat een gebouw zo ontworpen wordt dat het later eenvoudig uit elkaar kan worden gehaald en onderdelen opnieuw worden gebruikt.</span> Ook werken we aan nieuwe financiële regels in de bouw om de waarde van materialen beter te behouden.</p><h2>Voorbeelden van resultaten</h2><ul><li>Bij de Keilehaven in Merwe-Vierhavens is een getijdenpark met nieuwe natuur gemaakt. Voor het park is ongeveer 10.000 ton aan zand gebruikt uit het Museumpark, waarmee de gemeente zo’n € 130.000 bespaarde.</li><li>In 2023 heeft de gemeente in 177 projecten rond groot onderhoud van wegen 85.000 m2 aan betonstraatstenen en tegels hergebruikt, in plaats van nieuw te kopen. Daardoor was 10.000 ton minder aan grondstoffen nodig en bespaarden we 1.070 ton CO2-uitstoot.&nbsp;</li><li>Opening van een brug in Hoogvliet, gemaakt van circulair betonmengsel zonder cement en voor 50% uit gerecyclede grondstoffen. Hierdoor was de milieukostenwaarde (MKI) 26% en de CO2-uitstoot 48% lager.</li><li>In Reyeroord opende in 2024 het eerste depot waar gebruikte materialen uit de openbare ruimte worden opgeslagen voor hergebruik. Met deze kennis willen we in de komende jaren nog één of meer stedelijke opslagplaatsen voor (bouw)materialen ontwikkelen.</li><li>In 2025 opent de gemeente het meest circulaire milieupark van Europa, met een grondstoffencentrum (de HER). Het milieupark, het gebouw zelf en de inrichting zijn bijna volledig circulair gebouwd. De HER was jarenlang een laboratorium in Delft, dat uit elkaar is gehaald en verhuisd naar Rotterdam.</li></ul><h2>Vervolgstappen</h2><p>Met het programma Rotterdam Circulair 2023-2026 werkt de gemeente aan minder, beter, langer en opnieuw gebruik van grondstoffen in de bouw.</p><h2>Rol van de gemeente</h2><p>De gemeente maakt bruikbare regels voor onze bouwpartners om de grondstoffentransitie ook binnen hun projecten door te voeren. We werken ook samen met andere overheden voor het aanpassen en aanscherpen van de afspraken die circulaire bouw en de economie versnellen. Ook zorgen we voor duidelijke afspraken als we zelf een bouwopdracht hebben. Ten slotte werken we samen en delen we kennis met marktpartijen voor Paris Proof bouwen.&nbsp;</p>

Circulair Bouwen

<p>Rotterdammers en ondernemers in de stad worden steeds bewuster over hoeveel en welke producten ze kopen en gebruiken. Of eigenlijk, hoe ze het kunnen doen met minder. Minder, beter, langer en opnieuw gebruik van producten vraagt een verandering in productie, reparatie en aanbod. De gemeente stimuleert naast bewoners daarom de lokale maakindustrie, vernieuwende circulaire activiteiten en samenwerking met het onderwijs.</p><h2>Voorbeelden van resultaten&nbsp;</h2><ul><li>De Wereldhavendagen experimenteerde als eerste grote evenement in Rotterdam met een systeem voor herbruikbare drinkbekers. Geïnspireerd door de Wereldhavendagen maken maar liefst tien andere Rotterdamse evenementen hun evenement circulair.</li><li>In samenwerking met Rotterdamse opleidingen startte de gemeente met de Microfactory. Hier leerden studenten van mode-opleidingen circulair ontwerpen. Een groep studenten kreeg de officiële opdracht van KPN om oude monteurskleding een nieuw leven te geven. Het bedrijf was zo enthousiast dat het gelijk een grote bestelling deed voor de productie van familiedekens en koffiebekerwarmers. Oxious Talent Factory helpt bij de uitvoering.</li><li>In 2024 startten vier nieuwe circulaire wijkinitiatieven een circulaire kluslocatie voor met name eenzame Rotterdammers. Er zijn elf initiatieven in tien wijken actief. In 2025 komen daar nog drie wijken bij.</li><li>Met extra geld kunnen verschillende circulaire bedrijven hun ontwikkeling versnellen of verder groeien. Veel van hen hebben goede kansen om de markt hiermee te veranderen.</li><li>De gemeente leverde voor we de eerste MVOI-actieplannen op met circulair als belangrijk thema. MVOI staat Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen. De plannen gaan bijvoorbeeld over verlenging van levensduur of verminderen van materialen die de gemeente inkoopt. Deze plannen brengen we in 2025 verder.&nbsp;</li><li>De Afrikaanderwijk Coöperatie opende in 2024 het Grondstoffenstation, waar hergebruik en recycling door de marktondernemers op het Afrikaanderplein centraal staan.</li></ul><h2>Vervolgstappen</h2><p>Via het programma Rotterdam Circulair 2023-2026 werkt de gemeente aan het minder, beter, langer en opnieuw gebruiken van consumptiegoederen.</p><h2>Rol van de gemeente</h2><p>Als gemeente hebben we een verantwoordelijkheid voor onze eigen inkoop: van bedrijfskleding tot plekken op straat, in de wijken en in parken. Ook zetten we ons in om landelijke regelgeving te vertalen naar gemeentelijk beleid en handvatten. Ten slotte steunen en stimuleren we lokale maakindustrie, vernieuwende circulaire activiteiten en bewoners om meer circulair te denken en te doen.</p>

Consumptiewaar(de)

<p>Natuurlijk materiaal noemen we organisch als het van levende organismen komt, zoals planten en dieren. Dat is waardevol als grondstof voor allerlei toepassingen, bijvoorbeeld voor biobased producten met een biologische oorsprong en hernieuwbare grondstoffen. Natuurlijk materiaal wordt niet langer verspild, als afval verwerkt of verbrand, maar is een goudmijn voor de circulaire economie. Het ‘groene goud’ in en uit de stad benut de gemeente bij het ontwerp en beheer van de buitenruimte. Bijvoorbeeld in keuzes voor materialen en het gezonder maken van de bodem. &nbsp;&nbsp;</p><h2>Voorbeelden van resultaten</h2><ul><li>In maart 2024 opende op het terrein van de circulaire materialenbank een bokashi-hoop. Bokashi is een bodemverbeteraar die gemaakt is van oude bladeren. Met de 2 miljoen kilo bladeren die de gemeente jaarlijks van straat veegt kun je heel veel doen.</li><li>In 2026 bekijken we het groenonderhoud voor de toekomst. Materiaal dat vrijkomt bij het verzorgen van de buitenruimte bevat voedingsstoffen en is een schuilplek voor (bodem)leven. Het is belangrijk dat het zoveel mogelijk in de stad blijft of wordt verwerkt tot bruikbare stadscompost. Bomen die we moeten omkappen worden verwerkt tot planken of krijgen een nieuwe bestemming op schoolpleinen.&nbsp;</li><li>Voor de Zachte Stad ontwierp topontwerper Christien Meindertsma allerlei producten van Rotterdamse schapenwol. Van muts tot bank, van colbert tot piano-onderdelen. De resultaten reisden als tentoonstelling een jaar rond door de stad. De tentoonstelling krijgt een plek op de Belevenisboerderij Schieveen. Het onderzoek leverde ook een innovatie op: een techniek om met wol 3D te printen, zonder lijm of andere stoffen. Dit is een kansrijke circulaire vervanger voor schuimrubber of latex. Deze innovatie wordt dan ook doorontwikkeld.</li></ul><h2>Vervolgstappen</h2><p>Met Rotterdam Circulair 2023-2026 werkt de gemeente aan het minder, beter, langer en opnieuw gebruiken van organische stromen.</p><h2>Rol van de gemeente</h2><p>Als eigenaar, ontwerper en beheerder van al het groen in de openbare ruimte willen we al het organisch materiaal zo goed mogelijk benutten en afspraken maken over circulair werken. Daarnaast stelt de gemeente regels op zodat vraag en aanbod beter op elkaar aansluiten. Zo kunnen organische materialen efficiënter worden hergebruikt. Ook helpen we bedrijven en organisaties om nieuwe ideeën te bedenken en verder te ontwikkelen.</p>

Organische Stromen

<p>Meer weten? Bekijk <a href="https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Reports/Document/663fc6bf-d174-477a-9502-065e9c10f01e?documentId=676aebd9-61a0-4005-8bc2-178d179c250d" target="_blank">alle projecten</a> uit het Klimaat Actieplan Rotterdam over de grondstoffentransitie.&nbsp;</p>

Overzicht projecten

<ul><li><a href="https://www.rotterdamcirculair.nl/actueel/programmaplan-rotterdam-circulair" target="_blank">Programmaplan 2023-2026</a></li><li><a href="https://www.woneninrotterdam.nl/wp-content/uploads/2024/05/Plan-van-Aanpak-Duurzaam-Doorbouwenaan-Rotterdam.pdf" target="_blank">Plan van Aanpak Duurzaam Doorbouwen</a></li><li>Voortgangsbeeld 2025 (beschikbaar zomer 2025)&nbsp;</li></ul>

Belangrijke documenten

De gemeente zoekt manieren om slimmer en duurzamer met grondstoffen en materialen om te gaan. Dat noemen we de grondstoffentransitie. Het doel is om in 2030 50% minder nieuwe grondstoffen te gebruiken. In 2050 zijn we zelfs helemaal circulair.

Klimaatdoelen grondstoffentransitie