Assetmanagement

De Jan van Vuchtstraat in de wijk Middelland krijgt als eerste straat in Rotterdam een PlasticRoad. Er start in de straat een proef waarbij in een aantal parkeervakken de onderdelen van deze speciale weg worden toegepast. Deze onderdelen zijn gemaakt van hergebruikt plastic en dus duurzaam. De onderdelen worden aan elkaar bevestigd en zijn hol van binnen. Ze kunnen water opvangen, opslaan en vervolgens ook langzaam aan de ondergrond afgeven. PlasticRoad wordt al gebruikt in verschillende gemeenten in Nederland.

Proef

Beheerder Arjen Oostra: 'In de Jan van Vuchtstraat komen de onderdelen in parkeervakken te liggen en onderzoeken we hoe ze zich houden, hoe goed ze het water verzamelen en hoe het weer afgeven van water verloopt. Een PlasticRoad is licht en daarom goed bruikbaar op de slappe bodem in Rotterdam'.

Aangepast aan het klimaat, duurzaam en lichtgewicht

Een PlasticRoad is de meest duurzame wegconstructie ter wereld, volgens de bedenkers. De visie van de makers is dat de onderdelen van de speciale weg kunnen bijdragen aan het aanpassen van het klimaat en de uitstoot van uitlaatgassen kan laten verminderen. De leefomgeving (steden en dorpen) wordt zo verbeterd. De speciale weg wordt in Nederland al in verschillende gemeenten gebruikt. Het wordt ingezet voor licht verkeer, bijvoorbeeld in parkeervakken en fietspaden, maar ook trottoirs of sportvelden. De onderdelen zijn er in verschillende afmetingen en worden aan elkaar vastgemaakt tot het gewenste geheel.

Bekijk een video over het leggen van de speciale weg. Link opent een externe pagina.

Weetjes

• De elementen van de Plastic Road zijn gemaakt van hergebruikt plastic zoals koffiebekers, kwarkbekers en boterkuipjes. Als voorbeeld: in de 20 elementen in de 10 parkeervakken in de Jan van Vuchtstraat zijn zo’n 847.000 koffiebekertjes verwerkt (uitgaande van 0.002gr per stuk).
• De elementen vangen per vierkante meter ongeveer 300 liter op. De Waterberging van de parkeervakken met Plastic Road is met 90 vierkante meter dan 27.000 liter.
• Het water komt vervolgens in de ondergrond terecht waar het omliggend groen dit weer kan opnemen.

Het beeld van Piet Heyn in Delfshaven is in de afgelopen weken gerestaureerd. Het Rijksmonument staat op het Piet Heynsplein en was nodig aan een opknapbeurt toe. Het beeld is van zandsteen en was aangetast in de loop der tijd. De restauratoren, beeld- en steenhouwers hebben het beeld en de sokkel grondig aangepakt, waardoor het weer lange tijd mee kan.

Werkzaamheden

Zowel het standbeeld als de sokkel zijn gerestaureerd. Bij de sokkel, gemaakt van Belgisch hardsteen, zijn slechte stukken natuursteen en oude reparaties vervangen en slechte voegen hersteld of opnieuw aangebracht. De vervaagde teksten zijn opnieuw verguld met bladgoud.  

Het standbeeld zelf is gemaakt van Udelfanger zandsteen. De restauratie is specialistisch werk en de Haagse kunstenaar die het heeft uitgevoerd is een vakman met zeer veel ervaring bij soortgelijke projecten. Oude restauraties en oppervlakkige beschadigingen zijn weggehakt en hersteld. Details die door weersinvloeden en ouderdom waren aangetast, zijn zoveel mogelijk hersteld. Zoals aan de knie, waar scheurvorming is waargenomen. Deze is nu door middel van een roestvast stalen pen verstevigd.

Als laatste is het beeld geschilderd in een kleurenpalet dicht bij de kleurtonen van het zandsteen, waarbij nuances geaccentueerd zijn. Door het schilderen is al het herstel gemaskeerd, zodat het beeld als kunstwerk beter zichtbaar is. Ook beschermd de verf het zandsteen tegen afzanding. Uit onderzoek vooraf bleek dat het beeld oorspronkelijk ook was geschilderd.

Nieuwe verlichting vanaf de bestrating zorgt ervoor dat het beeld weer mooi in de schijnwerpers komt te staan.  

Zilvervloot

Piet Heyn (1577-1629) dankt zijn standbeeld . Link opent een externe paginaaan de verovering van de 'Zilvervloot' die zijn naam voorgoed vestigde. Heyn wist enkele Spaanse schepen te kapen die waren geladen met zilver uit Amerikaanse mijnen. Hoewel de verovering niet veel voorstelde, werd het behalen van de buit in Nederland als een heldendaad beschouwd.

Het enorme kapitaal (bijna 12 miljoen gulden - omgerekend naar nu ongeveer een half miljard euro) kwam toe aan de WIC, haar aandeelhouders en stadhouder prins Frederik Hendrik. Op 17 juni 1629 werd hij, inmiddels benoemd tot admiraal van de Nederlandse marine, vol getroffen door een kanonskogel. De kogel werd afgeschoten van een schip met kapers uit Oostende. Heyn was op slag dood.

Op 4 april wordt gestart met het leggen van zo’n 400 m2 circulaire betonsteen in de Marconistraat. Hier zijn al een aantal proefvakken met verschillende verhardingsmaterialen vanuit Lab op Straat. Een aantal vakken heeft schade en hierin komt ter vervanging de partij circulaire stenen.

Beheerder Arjen Oostra: 'Er is al eerder geëxperimenteerd met het hergebruik van beton. Er staat al een betonnen bankje van oud beton in het Vroesenpark. Maar in Rotterdam is het nu de eerste keer dat er circulaire betonstenen worden gebruikt. Wat bijzonder is aan deze stenen is dat ze in het reguliere productieproces zijn gemaakt en het KOMO-keurmerk hebben.'

Grondstoffen recycling

De stenen zijn gemaakt van twee vrachten stenen afkomstig uit een project in Prins Alexander. Deze zijn afgevoerd naar een GBN (Grondstoffen Recycling Hoorn) waar de steen is gebroken in drie fracties:

• Circugrind - grove fractie >4 mm
• Circuzand - fijne fractie <4 mm
• Circument-– ultrafijne fractie <0,2 mm

Het Circugrind en Circuzand zijn hergebruikt in de nieuwe straatstenen gemaakt bij Verdoorn Beton in Gouda.

C2CA (Concrete to Cement & Aggregates) Technology

Oostra: 'Het idee komt voort uit een samenwerkingsverband van onder meer GBN en TU Delft. Zij hebben de technologie C2CA ontwikkeld. Collega Cor Luijten van Stadsontwikkeling is daar mee bezig. Het idee was om oud beton te scheiden in grind, zand en cement. Het zou helemaal leuk zijn als alle vrijkomende materialen in een nieuwe steen verwerkt worden, maar daar is veel meer onderzoek voor nodig. Dat is voor deze kleine partij geen doen. De huidige leverancier heeft nu 30% zand en grind hergebruikt en verder nieuwe zand, grind en cement'.

Er wordt gemonitord hoe de stenen zich houden. Bij een volgende partij kan er dan meer hergebruikt materiaal toegevoegd worden. Een mooie ontwikkeling!

Marika Kerstens kreeg als assetregisseur bij Hoogheemraadschap Rijnland twee jaar geleden het verzoek om een strategisch assetmanagementplan te maken. Daar zag ze wel wat in! Ze ging voortvarend aan de slag en boekte resultaat.

Het strategisch plan van Rijnland is inmiddels klaar en is medio 2021 vastgesteld door de directie. In de Kennisgroep Assetmanagement van 20 januari deelt zij haar ervaringen met vakgenoten van gemeenten, provincies en waterschappen. Enthousiast vertelt ze hoe ze dit heeft aangepakt en wat ze in het proces om tot dit plan te komen tegen is gekomen.

Waar is een strategisch assetmanagementplan eigenlijk voor nodig?

Strategisch Assetmanagement (SAMP) gaat over het beheer van onze assets, waaronder alle gemalen, zuiveringen, transportleidingen en watergangen in ons werkgebied. Hier komen complexe vragen bij kijken: welke doelen en ambities hebben we als organisatie en hoe gaan we die realiseren met de middelen die we ter beschikking hebben? En welke prioriteiten stellen we? Wat moet wanneer worden onderhouden of vervangen? Het gaat in deze tijd niet uitsluitend om droge voeten, maar ook om maatschappelijke thema’s als duurzaamheid, gezondheid, kosten en circulariteit. Dat vraagt om plannen voor de toekomst. Een strategisch assetmanagementplan is zo’n plan.

Wat staat er in een SAMP?

Het strategisch plan geeft voor de komende jaren de kaders aan. Het biedt bouwstenen voor ons waterbeheer. Het verbindt bedrijfswaarden, ambities, rollen en bevoegdheden tot een logisch geheel. De keuzes die we maken op strategisch, tactisch en operationeel niveau zijn zichtbaar en herleidbaar. Het draagt bij aan het aantoonbaar en transparant invullen van de zorgplicht van Rijnland. Dit leidt tot concrete maatregelen voor alle objecten die in beheer zijn bij Rijnland.

Marika: 'We willen een toonaangevend waterschap zijn op gebied van assetmanagement en assetmanagement in de hele organisatie borgen. Concreet hebben we onze ambities en strategie bepaald, per assetgroep KPI’s uitgewerkt. We hebben beheerprincipes omschreven en een risicomatrix ontwikkeld met onze bedrijfswaarden. De bedrijfswaarden zijn daarvoor vastgesteld door de VV (Verenigde Vergadering) en de risicomatrix is als hulpmiddel vastgesteld door D&H (Dijkgraaf en hoogheemraden). Bij elkaar is dat een hele klus.'

Hoe verliep het proces?

Sinds 2014 werkt Rijnland volgens de principes van Assetmanagement (AM) voor het uitvoeren van de kerntaken. Vanaf 2014 zijn er werkgroepen die actief werken met assetmanagement en bezig zijn met het zoeken naar keten brede verbinding. Deze zogenaamde vijfhoeken vormen de netwerkorganisatie voor assetmanagement. Kort gezegd betekent assetmanagement dat we bij het werk, zowel in exploitatie als in investeringstermen steeds kijken naar 'nut en noodzaak' van assets, onze bedrijfsmiddelen.

Marika: 'Daarna waren we toe aan een vervolgstap, een strategisch plan. Met de assetregisseurs zijn we gestart en een 'meeleesgroep' vanuit de vijfhoeken. In het begin hebben we niet iedereen erbij betrokken. Dat was een bewuste keuze. We hebben wel breed gedeeld dat we bezig waren met het plan om draagvlak krijgen. De komst van een nieuwe Directeur Water bij Rijnland was een natuurlijk moment en een mooie kans om het opdrachtgeverschap beter te beleggen. Dat heeft ons geholpen in het proces. Het onderwerp staat nog beter op de agenda in de hele organisatie en is één van de organisatie-speerpunten.'

Hoe hou je een SAMP levend?

Van de vakgenoten die bij deze kenniskring aanwezig waren vond 100% het lastig om de SAMP levend te houden. Marika herkent dit beeld: 'Het strategisch assetmanagementplan is voor iedereen die direct of indirect betrokken is bij de primaire (beheer) taken die Rijnland uitvoert in de waterketen en het watersysteem. Het is ook een plan in beweging, want we blijven leren en ontwikkelen als Rijnland door. Het is inderdaad van groot belang het ook in de praktijk levend te houden. Naast het rapport ontwikkelen we nu een folder en een video en delen we kennis via ons intranet. En er zijn plannen om een maand van het Assetmanagement te organiseren. Dat maakt het toegankelijk en leuk om mee te doen.'

Gouden tip voor succes

'Als ik één gouden tip mag geven zou het dit zijn: de sleutel voor het succes en het professionaliseren van ons waterbeheer is een brede blik, samenwerken, het smeden van allianties en het zoeken naar gedeelde belangen en kansen. Of het nu is met de mensen in ons gebied, de collega’s van Rijnland, met andere waterschappen en partijen die voor eenzelfde opgave staan.'

Meer informatie en contact

Wil je meer weten over het SAMP van Rijnland? Het rapport is te vinden op iampro-portaal.nl: Strategisch Assetmanagement Plan Rijnland . Link opent een externe pagina

Of neem contact op met Marika Kerstens van het Hoogheemraadschap van Rijnland: marika.kerstens@rijnland.net. Link opent een externe pagina

Over de kennisgroep assetmanagement

De kennisgroep assetmanagement, onderdeel van het netwerk RegioIngenieur, is een regionaal platform waar professionals uit de wereld van het beheer van de buitenruimte elkaar ontmoeten. Vakgenoten van onder meer gemeenten, provincies en waterschappen delen hun kennis en ervaringen, met als doel van elkaar te leren en het beheer van de buitenruimte op strategisch niveau binnen hun organisatie verder te ontwikkelen.

Top 5 van redenen om een strategisch assetmanagementplan te maken

Van de 29 deelnemers aan deze kennisgroep bijeenkomst hebben er 6 een strategisch assetmanagementplan, 4 ontwikkelen er op dit moment een, 5 zijn van plan er een te maken en 13 organisaties hebben voorlopig nog geen plannen. Het merendeel, 22 vakgenoten, geeft aan een SAMP waardevol te vinden. Waarom vinden ze dat?

Een strategisch assetmanagementplan:

1. maakt strategische keuzes en de langetermijnvisie van de organisatie inzichtelijk.
2. maakt de verbinding tussen het strategische, tactische en operationele niveau (de 'line of sight'). Concrete beheer- en onderhoudsactiviteiten worden gekoppeld aan de strategische doelen van de organisatie. Een SAMP zorgt voor verbinding en draagvlak in de 'keten'.
3. is een belangrijk intern en extern communicatiemiddel en helpt bij de introductie van assetmanagement in de organisatie. Het helpt nieuwe medewerkers op weg.
4. laat zien wat er nodig is (óók op organisatieniveau) om alle ambities te halen en kan zo helpen bij het op orde krijgen van de gewenste formatie.
5. draagt bij aan het 'in control' zijn, ook op de lange termijn. Het SAMP is een startpunt voor een proces van continu verbeteren.

Gemeente Rotterdam is een pilot gestart om bruggen vanaf het water te inspecteren met drones. 'Met deze aanpak krijgen we veel meer data die we weer kunnen koppelen aan andere gegevens. Dit gebruiken we in onze assetmanagementstrategie', zegt beheerder van de bruggen Robert Aartsen, gemeente Rotterdam.

De inspectie met drones is snel en geeft minimale overlast. Een ander belangrijk voordeel is dat de drones heel veel beelden kunnen maken, die verwerkt worden in een 3D-model van de brug. Ook gegevens van reguliere schade-inspectie, worden hierin verwerkt. Robert: 'Met dit model heb je een compleet pakket aan informatie van het hele object. Je kunt ieder detail bekijken en uitvergroten, bijvoorbeeld om schade en slijtage op te sporen.'

Keuzes

Het inspecteren van de bruggen is altijd al onderdeel van de gemeentelijke beheer- en onderhoudsstrategie van bruggen. Robert: 'We doen dit volgens een vaste methode en op vaste momenten. Op basis van de gegevens uit schouwrondes en inspecties, maken we keuzes in wat we wel en niet doen. Het koppelen van alle beschikbare gegevens (zoals aan schouw- en inspectiegegevens, meldingen, deformatie-metingen en onderhoudshistorie) aan het 3D-model, geeft ons beter inzicht in de technische staat van de brug. Dit helpt ons de juiste keuzes te maken. Uiteindelijk is het ook de bedoeling dat we door het koppelen van gegevens ook achterhalen of deze keuzes het gewenste effect hebben.

Andere mogelijkheden

Volgens Robert is er nog veel meer mogelijk met de drones. 'Ze kunnen bijvoorbeeld ook bomen, wegen en rioleringen scannen. Door ook deze informatie aan het model te koppelen, wordt de schat aan gegevens nog groter. Samen met onze afdeling Basisinformatie bekijken we dan ook wat er nog meer mogelijk is. We maken dus niet alleen verbindingen tussen beheerders van objecten, maar ook tussen vakgebieden. Het datagestuurd werken van de toekomst.'

Met trots presenteren wij de onlangs bestuurlijk vastgestelde 'Nota vervangingsinvesteringen openbare ruimte 2021-2071' aan ons externe netwerk. Een mooie stap in het slimmer beheren van onze stad: we kijken 50 jaar vooruit naar onze vervangingsopgave en weten wat nodig is om Rotterdam ook in de toekomst in conditie te houden.

Onder leiding van een kernteam hebben we deze nota ontwikkeld, samen met gemeentelijke collega's, assetmanagers en beheerders. Maar we konden niet zonder alle experts die hun kennis in de consultatiefase met ons hebben gedeeld. Wij willen al onze gesprekspartners hartelijk danken voor het delen van hun kennis en documenten, en vooral ook voor hun openheid en enthousiasme! 

De nota is niet geheel toegankelijk, met name door de tabellen. Neem met vragen hierover contact op met assetmanagement@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.

De nota is een belangrijk fundament voor de verdere professionalisering van assetmanagement binnen de gemeente Rotterdam. Vanaf nu gaan we ons volop bezighouden met de uitwerking van de vervolgopgaven waarin de grote transities, zoals circulair, klimaat, bodem en digitalisering, centraal staan. 

Wilt u meer weten over onze aanpak? Neem dan contact met ons op via assetmanagement@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.

Een ronde hoekoplossing in bestrating maakt het vegen met de veegmachine makkelijker. Door de ronde borstel blijft er in een haakse hoek altijd vuil liggen. Op aangeven van en bedacht door collega’s van Stadsbeheer is een speciale oplossing ontwikkeld in samenwerking met een leverancier, de hoeksteen met een ronding.

De nieuw ontwikkelde hoeksteen voldoet aan alle wensen. Een ronde hoek om makkelijker te kunnen vegen, maar ook een rechte hoek zodat het straatwerk goed aansluit. Twee vliegen in een klap dus.

Mooie innovatie

Reden van deze ontwikkeling was een vraag vanuit Schone Stad. De standaard haakse hoekstenen bemoeilijken het vegen van bijvoorbeeld parkeervakken met de veegmachine. De wens van Schone Stad was een ronde hoek in de trottoirbanden.  Deze hebben wel een nadeel, namelijk veel hakwerk voor het straatwerk. Het ziet er slordig uit en in de ruimtes tussen de stenen groeit makkelijk onkruid.

De nieuw ontwikkelde hoeksteen zal veel gemak opleveren bij het vegen, maar bovendien sluit het straatwerk er netjes op aan. Een mooie innovatie die vanaf nu in Rotterdam wordt toegepast.

Waar toegepast

De nieuwe hoekstenen worden inmiddels toegepast in de Grassenbuurt in Ommoord, en de volgende projecten zijn: Hudsons in Delfshaven, Zalmplaat Hoogvliet en Huniadijk in IJsselmonde.

Gemeente Rotterdam heeft met haar langetermijn-investeringsstrategie 2020-2070 de jaarlijkse award van het Institute of Assetmanagement Nederland gewonnen.

Met deze award wordt het vakmanschap van de gemeente op het gebied van het assetmanagement in Nederland erkend. Een mooie blijk van waardering voor deze mijlpaal waaraan meer dan 50 collega’s hebben meegewerkt. En een compliment voor de manier waarop de openbare ruimte in Rotterdam wordt beheerd.

Doel

Het doel van De Langetermijninvesteringsstrategie 2020-2070 vervanging kapitaalgoederen is financieel in control zijn én blijven en ervoor zorgen dat budgetten na een afgewogen besluitvorming worden uitgegeven aan de juiste prioriteiten om de stad (ook op lange termijn) leefbaar te houden.
Voor het beoordelen van de winnaar zijn de volgende criteria aangehouden:

• De context van het team; waar bevindt die zich in de organisatie en wat is zijn de verantwoordelijkheden.
• Herkenbaar assetmanagement proces in de aanpak.
•  Resultaten; zijn de resultaten gevalideerd en geborgd.
• Leiderschap; wat was de rol en hoe is assetmanagement ingebed in de organisatie.

Het commentaar van de jury was als volgt: '50 jaar vooruitkijken, dat vergt lef. Er is in korte tijd inzicht gecreëerd op een herkenbaar, strategisch vraagstuk. Er is een link naar en samenwerking met het financiële domein georganiseerd. De aanpak is methodisch, bestuurlijk gedekt en leidt tot keuzes. De slag van focus op onderhoud naar waarde-optimalisatie is gemaakt en sorteert voor op juiste trends. De gemeente Rotterdam heeft een interessante insteek vanuit asset portfolio management/ planning. Een zeer bruikbaar kader voor verdere implementatie AM. En is daarom ook een mooi voorbeeld voor de community!'

Wiebe Oosterhoff heeft als projectleider bestuursopdracht de langetermijn-investeringstrategie gepresenteerd. 'Ik ben erg trots op alle collega’s die hebben meegewerkt aan het realiseren van de langetermijn-investeringsstrategie. We gaan aan de slag met het borgen en beschikbaar maken van de opgedane kennis en ervaring en onze kennis delen met anderen!' aldus Wiebe.