Hetty en Roeland van As

'Defensievriendschap blijft altijd'

Wie bij Hetty en Roeland van As binnenstapt, voelt zich welkom. Ze wonen in een gezellig huis in Rotterdam met hun twee kinderen en hun prachtige kitten.  Zij zelf zijn heel relaxed en vertellen gepassioneerd over hun tijd bij Defensie. 

Hetty van As - Harteveld werd twee keer uitgezonden. In 2005 naar Pakistan als medewerker HPG (Hygiëne Preventieve Gezondheidszorg) op humanitaire missie na een allesverwoestende aardbeving. En in 2008 naar Afghanistan, als medewerker Opname en Ontvangst in een ROLE 2 hospitaal. In 2012 ging ze weg bij Defensie omdat ze graag een gezin wilde.

Roeland van As werd ook twee keer uitgezonden. In 2010 naar Afghanistan, als laboratoriummedewerker in een ROLE 2 hospitaal. In 2014 ging hij zes weken op oefening in Burundi. En in 2015 naar Mali, als allround timmerman. In 2011 werd zijn contract niet verlengd door bezuinigingen. Maar in 2013 kwam hij terug bij Defensie, hij is nu in opleiding voor sergeant MA (militaire administratie).

Inmiddels zijn ze al jaren getrouwd, maar ze raakten bevriend bij Defensie. Toen Roeland op uitzending was in Afghanistan, hadden ze veel contact via MSN. Toen sprong de vonk echt over. Toen hij terugkwam in Nederland hebben ze ‘elkaar niet meer losgelaten.’ Als uit één mond geven ze antwoord op de vraag wat hun tijd bij Defensie hen heeft opgeleverd. ‘Vriendschappen. Heel bijzondere en sterke vriendschappen.’ 

Hoe is het om op uitzending te zijn? En wat doet het met je?

‘In Pakistan was na die aardbeving helemaal niks meer. Echt niks.’ vertelt Hetty. ‘Wij waren daar zó nodig. Mensen kwamen met gewonden op een deur na dagen lopen vanuit de bergen bij ons op zoek naar hulp. Je hart breekt als je de dekens van echt zieke mensen moet verbranden, terwijl een klein meisje die deken heel graag wil hebben omdat ze niks meer heeft. In Afghanistan was het anders. Daar had ik een brede ondersteunende taak, samen met collega’s. Ik ben bij Defensie gegaan omdat ik een steentje wilde bijdragen aan de wereld. Ik heb ook echt het gevoel dat ik dat gedaan heb. Ik zou direct weer op uitzending gaan, als het kon. Het is moeilijk én mooi.’ 

Roelands eerste uitzending was naar hetzelfde hospitaal waar Hetty in 2008 was. Hij was daar laboratoriummedewerker. Een andere taak was het fouilleren van iedereen die binnengebracht werd op de spoedeisende hulp.

'Dat moest omdat patiënten soms nog explosief materiaal bij zich hadden. Het verhaal was dat er ooit een handgranaat op de grond viel bij de SEH, die een gewonde man bij zich had. Daarna werd dat fouilleren onderdeel van het protocol.  Ik vond het fantastisch, die uitzendingen. De afwisseling, actief zijn, kameraadschap.
En ja, het is ook zwaar. We behandelden 1500 patiënten, er waren 27 doden waarvan 3 Nederlanders. Ja, grotendeels door ‘oorlogsgeweld’. Toen ik net een paar weken daar was, reden twee Nederlandse mariniers op een bermbom. Het maakte mij bewuster van de belangrijke dingen in het leven. Ik ging nog meer mijn best doen om het goed te doen voor mijn collega’s. Naar Mali ging ik als allround timmerman, om met collega’s een kamp te bouwen. Heel anders dan het werk in Afghanistan, maar ook prachtig.'

Steun aan elkaar

'Ik geloof niet dat wij PTSS hebben' vertelt Hetty. ‘Maar we kennen wel collega’s die het na uitzendingen moeilijk hebben of zelfs afgekeurd zijn. Wij hadden veel steun aan elkaar. Omdat we twee jaar na elkaar toevallig op dezelfde plek in Afghanistan zaten, konden we er goed over praten. Wij herkennen van elkaar wat we meemaken.’

Roeland vult haar aan: ‘Ik sta sindsdien wel bewuster in het leven. Ik vind de familieband nog belangrijker dan daarvoor.  Die wil ik sowieso goed houden. Daar doe ik moeite voor. Maar ook de liefde die ik voel voor m’n kinderen.  Ik ga altijd weg met een knuffel en een kus.’ Of het met de missies te maken heeft, weten ze niet, maar ze letten wel altijd extra goed op. In grote mensenmassa’s zal je hen niet vinden. En Hetty weet altijd waar de (nood)uitgang is. ‘O ja, en als we met vakantie gaan, zijn we ook supergoed voorbereid in praktische zin. Dat is ook echt wel een Defensieding, geloof ik!’ 

Defensievriendschappen

Maar dan toch: die vriendschap. Wat is er nou zó bijzonder aan de vriendschappen die bij Defensie ontstaan? ‘Het is best moeilijk uit te leggen’, vertellen Roeland en Hetty. ‘Die vriendschappen ontstaan eigenlijk in een parallel leven. Het leven in de kazerne en op uitzending is niet verweven met je leven thuis. Het is apart. Je werkt en leeft samen, dag en nacht. Je doet samen wat je moet doen. Je maakt alles samen mee. Leuke dingen en moeilijke dingen. En je bent totaal op elkaar aangewezen. Je vertrouwt elkaar en dat moet ook. Anders kun je je werk niet doen. Als je daar vrienden wordt, weet je wat je aan elkaar hebt. Het geeft niet als je elkaar kort of lang niet ziet. Iedereen weet dat je nog een ander leven hebt thuis, buiten Defensie. Dat was op de kazerne ook al. In ’t weekend ben je thuis. Op zondagavond of maandagochtend ga je gewoon weer verder waar je gebleven was. Defensievrienden doen ook niet moeilijk als je een poosje niets laat horen. Of als je niet meteen reageert op een appje. Zij weten dat je nog een ander leven hebt, thuis. Het blijft gewoon goed, die vertrouwensband slijt niet.’  

Veteranendag

Hetty en Roeland vinden Veteranendag juist vanwege die vriendschappen heel belangrijk. ‘Wij hebben er nog nooit bij kunnen zijn, omdat het altijd doordeweeks was. Vorig jaar was het voor het eerst op zaterdag en wilden we er graag naartoe. Het ging helaas niet door vanwege corona en nu weer niet. Wij zien die vrienden soms wat vaker en dan weer een hele poos niet. Dat is niet erg. Omdat die vriendschappen gebouwd zijn op gedeelde ervaringen, mooie en moeilijke, kan die vriendschap alles hebben. Om dat weer met elkaar te beleven, is Veteranendag heel belangrijk voor ons.‘