Frans Schoots

'Zoek eerst maar eens uit hoe de vork in de steel zit'

'Ik was vanaf september 1959 als dienstplichtig marinier gestationeerd in Sorong, in toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea. Toen duurde een uitzending nog een jaar. Vrij snel werd ik daar schrijver LZTO, oftewel secretaris van de Lucht- en Zeetransport Officier. Ik zorgde dat de post, en af en toe groente, van ons vliegveld op het eilandje Jefman met een boot naar Sorong vervoerd werd. Na mijn diensttijd ben ik wijnhandelaar en uiteindelijk wijnadviseur geworden.

Ik kom sinds de eerste keer in 2008 al op de Rotterdamse Veteranendag. Daar komen weinig oude bekenden van mij uit mijn diensttijd, want die zitten over het hele land verspreid. Maar het mooie is dat je op zo’n dag makkelijk nieuwe bekenden opdoet. Je ‘hoort erbij’, bijna vanzelf, en dat is erg leuk. Het is jammer dat het dit jaar niet doorgaat, maar het is niet anders.

Ik vond mijn uitzending een bijzondere ervaring, die ik niet zou hebben willen missen. Ik kan wel zeggen dat het mij gevormd heeft. Het begon al met een indrukwekkend lange reis, vanaf Schiphol via Alaska en Tokio. Toen ik op Nieuw-Guinea uit het vliegtuig stapte was de tropische hitte een behoorlijke schok. Zelfs na een jaar bleef dat bijzonder. Ik heb veel meegemaakt en gezien daar, ik zou er avonden over kunnen vertellen.

Wat ik erdoor geleerd heb is waarschijnlijk dit: je moet jezelf eerst goed informeren over iets, voordat je erin stapt of je mening geeft. Dat zit zo: Er kwamen op een gegeven moment kwartiermakers van de Landmacht daar aanzetten met een schip met 100 jeeps en 100 vrachtwagens. En terug in Nederland vroeg minister Klompé in de Tweede Kamer waarom de mariniers op Nieuw-Guinea met dure vliegtuigen in plaats van met de goedkope trein vervoerd werden. Beide zaken waren eigenlijk heel vreemd, want… er waren geen wegen op het eiland, laat staan dat er treinen reden! Volgens mij geldt dat voor veel dingen in het leven, zoek eerst maar eens uit hoe de vork in de steel zit.'