<p>In 1873 werd in Rotterdam de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij opgericht. In 1896 werd deze omgedoopt tot Holland-Amerika Lijn. De schepen van deze rederij voeren tussen Nederland en de Verenigde Staten, vooral naar New York. Naast vracht vervoerde de lijn jarenlang ook passagiers. De kade in Rotterdam was het vertrekpunt van een lange overtocht die weken kon duren. De rederij werd al snel een symbool van hoop en avontuur. Tot 1900 werden ongeveer een half miljoen mensen overgezet. Het nieuwe hoofdkantoor, ontworpen door architecten Müller en Droogleever Fortuyn, opende in 1901.</p><h2>Emigratie op grote schaal</h2><p>Tot en met de jaren 20 verlieten niet alleen tienduizenden Nederlanders, maar mensen uit heel Europa hun vaderland, om in Amerika een nieuw bestaan op te bouwen. Velen kwamen uit arme gebieden en hoopten op werk, vrijheid en een beter leven in het beloofde land. Voor hen begon dat avontuur in Rotterdam, waar ze zich inscheepten op een van de schepen van de Holland-Amerika Lijn. In de jaren erna, en vooral na de Tweede Wereldoorlog, was Rotterdam voor velen nog steeds het beginpunt voor een vertrek naar Amerika.</p><h2>HAL verhuist zelf</h2><p>Door de opkomst van het vliegtuig werden passagiersschepen steeds vaker uit de vaart genomen – of omgebouwd tot cruiseschip. De HAL, inmiddels overgenomen door een Amerikaans cruisebedrijf, verhuisde in 1977 voorgoed uit Rotterdam. Seattle werd de nieuwe thuisbasis.<br><br>Na het vertrek van de rederij stond het hoofdkantoor op de Wilhelminapier lange tijd leeg. In 1984 werd het verkocht aan een projectontwikkelaar, die er kantoorruimte in verhuurde. In 1988 werd het zelfs een tijdje gekraakt. Er werd aan sloop gedacht, maar het gebouw kreeg met steun van de gemeente een nieuwe bestemming.</p><p><em>De tekst gaat verder onder de afbeeldingen.</em></p>

Het voormalig hoofdkantoor van de HAL, nu Hotel New York, in 1987. Foto: Stadsarchief Rotterdam


Hotel New York, het voormalig hoofdkantoor van de HAL, in 2025. Foto: Eric Fecken

Nu Hotel New York. Vroeger het hoofdkantoor van de Holland Amerika Lijn. 

<h2>Van hoofdkantoor naar hotel</h2><p>Het monumentale gebouw kreeg in 1993 die nieuwe bestemming, als hotel en restaurant: Hotel New York. Door de komst van de Erasmusbrug (1996), een tram- en metrostation (1997) en veel kantoren en woningen, werd dit stuk Rotterdam bij de rest van de stad betrokken. Waar vroeger emigranten wachtten op hun schip, genieten nu gasten van een lunch, overnachting of uitzicht over de Nieuwe Maas. Ook al is het tegenwoordig helemaal ingeklemd tussen hoogbouw; de geschiedenis van de Holland-Amerika Lijn leeft voort in dit iconische stukje Rotterdam.</p><h2>Wat feiten en cijfers</h2><p>Het oude hoofdkantoor van de HAL is sinds 2000 een rijksmonument. Het gebouw is in 1908, 1916 en 1920 uitgebreid. In 1913 werd een 38 meter hoge toren gebouwd door architect Van der Tak. In 1917 kwam de tweede toren erbij en kreeg de voorgevel de Jugendstil-elementen die we vandaag de dag nog steeds zien. De Watertaxi, niet meer weg te denken uit Rotterdam, is ooit door Hotel New York begonnen. Dit was om het hotel en restaurant beter bereikbaar te maken voor gasten.</p>

<h2>Museum Fenix over migratie geopend</h2><p>Op 15 mei opende koningin Máxima, niet ver van Hotel New York, het langverwachte kunstmuseum over migratie. <a href="https://www.fenix.nl/nl/">Fenix </a>geheten. Het museum is gevestigd inn de San Franciscoloods op Katendrecht. De &nbsp;loods staat op de kades waarvandaan miljoenen mensen vertrokken. Zij gingen op zoek naar geluk in landen als Canada, Australië en de VS. Uit heel Europa reisden migranten naar Rotterdam, om hier de oversteek te maken voor een nieuw en beter leven. Maar hier kwamen ook migranten aan die bleven, bijvoorbeeld uit Kaapverdië of China. En in de jaren 50 van de vorige eeuw zetten hier duizenden Molukkers voet aan land. <a href="/indrukwekkend-rotterdams-nieuwste-aanwinst-fenix-is-open" data-entity-type="node" data-entity-uuid="bde5b718-ed3c-4d12-a17d-4500d6c660d7" data-entity-substitution="canonical">Lees hier meer over Fenix</a>.</p>

Duizenden Nederlanders begonnen hun reis naar Amerika via de Holland-Amerika Lijn (HAL). Het voormalig hoofdkantoor op de Wilhelminapier, nu Hotel New York, herinnert nog altijd aan deze bijzondere tijd.

Rotterdam als vertrekpunt naar een nieuw leven

Delen via