‘Spraakuhloos heeft mij een stem gegeven’
Door hersenschade is Tom zijn hele leven al moeilijk te verstaan. Terwijl de 19-jarige Rotterdammer juist veel te zeggen heeft. In zijn gedicht ‘Onderschat’ vertelt Tom hoe mensen met je omgaan als je een beperking hebt. ‘Door te vertellen hoe ik word behandeld, blijft dat anderen hopelijk bespaard.’
Als Tom Bliekendaal (19) ergens een hekel aan heeft, dan is het wel onderschat worden. Onderschat omdat hij in een rolstoel zit. Onderschat omdat hij moeilijk te verstaan is. Dus schreef hij ‘Onderschat’, een gedicht dat hij voordraagt bij Spraakuhloos Onbeperkt. In de eerste zin speelt Tom al met de betekenis van het woord: ‘onder mijn haren, heb ik een schat begraven’.
Tom is geboren met cerebrale parese. Dat is een vorm van hersenschade die voor problemen met spraak en beweging zorgt. Zo zijn de spieren rond Toms mond ‘atactisch’, schokkerig. Dat zorgt ervoor dat Tom voor veel mensen moeilijk te verstaan is. Dat is zijn hele leven al zo, vertelt moeder Marije. ‘Tot zijn 5e zei ik dat Tom niet kon praten. Dat is niet waar, ik herkende alleen zijn woorden niet.’
Spraakuhloos Onbeperkt
Tom is goed met woorden en dat zie je bij Spraakuhloos Onbeperkt. Dat is een evenement van Spraakuhloos. Link opent een externe pagina, een stichting voor spoken word, en Rotterdam Onbeperkt. Link opent een externe pagina. Rotterdam Onbeperkt is een programma van de gemeente dat Rotterdam toegankelijk wil maken voor iedereen.
Met Spraakuhloos Onbeperkt geven Spraakuhloos en de gemeente het podium aan jonge Rotterdammers met een beperking. Daar horen ook chronische ziektes als diabetes en ‘neurodiverse condities’ als autisme bij. Deelnemers leren tijdens workshops hoe zij poëzie kunnen inzetten om te vertellen over hun leven.
‘Ik wist niet dat mijn manier van praten zo poëtisch was’, vertelt Tom. ‘Spraakuhloos heeft mij een stem gegeven en nieuwe contacten. Op het podium staan om voor te dragen is te gek! En het is mooi om van mensen te horen dat ik hen raak met mijn verhaal.’
(In de video draagt Tom zijn gedicht 'Onderschat' voor bij een editie van Spraakuhloos Onbeperkt. De tekst van het gedicht staat geprojecteerd op het scherm achter hem. Het artikel gaat verder onder de video)
Toegankelijkheid
Bij het begrip 'toegankelijkheid' denk je al snel aan fysieke toegankelijkheid. Hoe maak je straten en het openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk? Maar toegankelijkheid is meer dan dat. Het gaat ook om (digitale) toegankelijkheid van informatie en om sociale toegankelijkheid, dat er op een gewone manier met iedereen wordt omgegaan.
Toms gedicht gaat vooral over sociale toegankelijkheid. ‘Ik wil dat mensen niet kinderachtig tegen me doen door mijn beperking. Je hoeft mij niet als een kind aan te spreken. Je hoeft me niet in een hokje te stoppen. Door te vertellen hoe ik word behandeld, blijft die onderschatting andere mensen hopelijk bespaard.’
(In de video vertelt Tom over zijn werk en over wat hij doet bij Spraakuhloos Onbeperkt)
Meer informatie
Wilt u meer weten over Spraakuhloos Onbeperkt? Kijk dan op de website van Spraakuhloos. Link opent een externe pagina. Daar kunt u zich ook opgeven voor de workshops spoken word. In 2025 begint een nieuwe reeks.
