Leestijd: 8 min

Orange the World

Zaterdag 25 november 2024 is het Orange the World-dag, de Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. In onze stad zijn er helaas ook te veel verhalen vol pijn, en te veel verhalen met een dodelijke afloop.

Hierom kleurt zaterdag 25 november 2023 de stad Rotterdam oranje. Zo wordt de Erasmusbrug verlicht, net als een aantal andere gebouwen in de stad: Erasmus MC, KPN-gebouw, Euromast en Schouwburgplein. De Gemeente Rotterdam vraagt hiermee, samen met maatschappelijke partners, extra aandacht voor geweld tegen vrouwen als maatschappelijk probleem.

Dona Daria start de campagne Justitia a.k.a. Gerechtigheid, met speciale aandacht voor het universele handgebaar als signaal tegen huiselijk geweld. Tijdens de campagne zijn online portretten te zien van verschillende krachtige vrouwen. De portretten zijn ook te zien op het Schouwburgplein. De afgebeelde vrouwen kregen te maken met huiselijk geweld, persoonlijk of beroepsmatig.

Op de afbeelding maken zij het 'Help me'-symbool. Een universeel handgebaar, bedacht door de Canadian Women's Foundation. Met het gebaar kun je zonder woorden, bijvoorbeeld tijdens videobellen, aan iemand duidelijk maken dat jij te maken hebt met huiselijk geweld. Ook staat het handgebaar symbool voor het wereldwijd creëren van bewustzijn, solidariteit en het genereren van steun, om geweld tegen vrouwen te beëindigen en ter bevordering van gelijkheid en respect.

De verhalen van de vrouwen op de afbeeldingen zijn opgetekend door Frits Wester, parlementair verslaggever. Humberto Tan zette ze op de gevoelige plaat voor een tentoonstelling die op Internationale Vrouwendag 2024 wordt geopend. Beide mannen ondersteunen de boodschap: geweld tegen vrouwen moet stoppen. Nick de Koning van Studio de Koning bewerkte de foto’s voor de campagne. Kunstenaar en projectleider Vanessa Beltgens van Dona Daria maakte er een creatieve uiting. Link opent een externe pagina van.

Feiten en cijfers (wereldwijd)

1 op de 3 vrouwen en meisjes ervaart psychisch of seksueel geweld in hun leven, vaak door partners of bekenden uit de directe omgeving.
Slechts 52 % van de vrouwen heeft het recht op zelfbeschikking daar waar het gaat om partnerkeuze, (seksuele) relaties, het gebruik van anticonceptie en toegang tot gezondheidszorg.
Wereldwijd, zijn ongeveer 750 miljoen vrouwen en meisjes voor hun 18e getrouwd (onder andere door huwelijksdwang).
71 % in mensenhandel is vrouw (en vaak nog jonge meisjes). 3 van de 4 van deze vrouwen en meisjes worden seksueel geëxploiteerd.
1 op de 2 vrouwen zijn (in 2017) door hun partners of familie vermoord. Ter vergelijking: 1 op de 20 mannen zijn gedood onder vergelijkbare omstandigheden.
Om de 10 dagen sterft een vrouw aan de gevolgen van huiselijk geweld.

Waarom de kleur oranje?

De kleur oranje staat voor een nieuwe dageraad. Een nieuwe dag waarop we wakker worden en er geen geweld meer is tegen vrouwen. Met deelname aan Orange the World-dag. Link opent een externe pagina benadrukken we nog eens extra dat geweld tegen vrouwen onacceptabel is. Vrouwen moeten zich in Rotterdam en overal vanzelfsprekend veilig voelen en weten dat er hulp is als zij dat nodig hebben. Daar zijn we nog niet. De verhalen van vrouwen die als gevolg van geweld lijden en zelfs vermoord worden, zijn helaas nog steeds actueel en urgent. We spreken dan over femicide: moord op vrouwen, omdat ze vrouw zijn. We pakken dit alleen aan als we gezamenlijk een vuist maken en onze krachten bundelen.

Wat gebeurt er rond 25 november 2023?

Op Orange the World-dag en de daarop volgende dagen tot 10 december (de Internationale dag voor de rechten van de mens) organiseren maatschappelijke partners Zonta Rotterdam. Link opent een externe pagina en de Soroptimisten. Link opent een externe pagina, in samenwerking met UN women. Link opent een externe pagina en de gemeente Rotterdam vele activiteiten in Rotterdam. Ook partners aangesloten bij het Platform Stop Geweld Tegen Vrouwen, als Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond. Link opent een externe pagina, Filomena. Link opent een externe pagina, Centrum huiselijk geweld. Link opent een externe pagina, IDEM Rotterdam. Link opent een externe pagina, Arosa, politie Rotterdam en Dona Daria. Link opent een externe pagina zetten zich in om geweld tegen vrouwen en meisjes bespreekbaar te maken en tegen te gaan.

vlaggen met tekst 'stop geweld tegen vrouwen' — Foto: gemeente Rotterdam

Programma

Op vrijdag 24 november hijsen de betrokken wethouders Ronald Buijt en Vincent Karremans de Orange the World-vlag(gen) op het Schouwburgplein. Daar is ook de Orange the World-projectie te zien.
Op vrijdag 24 november om 17.00 uur is de opening van tentoonstelling Counterbodies 04 bij De Achtertuin aan de Oostzeedijk 108. De tentoonstelling is voor iedereen toegankelijk. Hij is samengesteld door Vladimir Radujkov en het gaat over het vrouwelijk lichaam. De kunstenaars zijn Rotterdamse vrouwen. De tentoonstelling is tot 26 november te zien. Op NEON Foundation. Link opent een externe pagina vindt u meer informatie over de vorige tentoonstellingen.
Op vrijdag 24 november brengen 3 klassen van het Albeda College een bezoek aan De Achtertuin, waar de tentoonstelling Counterbodies 04 te zien is. Daar krijgen zij de voorstelling ‘Nee is ja’ te zien. Een voorstelling van Stichting Confro die gaat over seksueel geweld, grensoverschrijdend gedrag en exposing.
Op zaterdag 25 november is de afdelingsbijeenkomst van VVAO-afdeling Rotterdam. Deze bijeenkomst is in samenwerking met de Soroptimisten georganiseerd. Tijdens de bijeenkomst wordt er aandacht besteed aan het programma voor Orange the World vanuit de Soroptimisten. Onder leiding van Karin Oppelland volgt er een gesprek over het thema ‘veilig, overal en altijd’. Curator en kunstenaar Vladimir Radujkov geeft daarna een inkijkje in de kunst die hij voor de tentoonstelling heeft uitgekozen.
Locatie: De Achtertuin, Oostzeedijk 108
Tijd: inloop vanaf 14.00 uur, aanvang bijeenkomst 14.30 tot 17.00 uur.
Om bij de bijeenkomst aanwezig te zijn kunt u zich voor 23 november per e-mail aanmelden bij Ineke Meeuse-Simon. Link opent een externe pagina. Heeft u zich aangemeld en kunt u niet aanwezig zijn? Meld u dan af via hetzelfde e-mailadres.
Op zaterdag 25 november speelt LUSU speciaal het toneelstuk VIES in Theater Zuidplein. Waar gaat dit over? #metoo heeft veel stof doen opwaaien. Maar er is nog steeds plenty onbesproken en ongezien. In deze komische, maar ook ontroerende voorstelling volg je Dewi Kasmo die haar stem probeert te vinden binnen dit gevoelige thema. Ze vertelt haar verhaal vanuit het perspectief van een vrouw met een bi-culturele achtergrond. En van een kind dat de woorden niet heeft om te vertellen wat er met haar is gebeurd. Met empowering raps, kwetsbare r&b nummers, herkenbare sketches, een Indonesische mythe, visuals van dagboekfragmenten en een dans van verschillende vrouwen die al dansend hun seksuele vrijheid heroveren. Een must-see voor iedereen. Na afloop van de voorstelling vinden er dialogen plaats waarbij het publiek in gesprek gaat over de thema's uit de voorstelling, begeleid door professionals van Dona Daria.
Locatie: Theater Zuidplein
Tijd: 19.30 uur
theaterzuidplein.nl. Link opent een externe pagina
Op 29 november organiseert de Gemeente Rotterdam voor het voortgezet onderwijs een online bijeenkomst over grensoverschrijdend gedrag. Hierin de verschillende aanpakken van seksuele straatintimidatie, seksueel geweld en mensenhandel / seksuele uitbuiting. Naast informatie over deze thema’s bespreken we ook welk les-aanbod voor het onderwijs beschikbaar is. Maar zijn uiteraard ook benieuwd welke behoeften hier in zijn vanuit de scholen.
Op donderdag 30 november organiseert gemeente Rotterdam als onderdeel van het programma rondom Orange the World Rotterdam het kennissymposium Stop geweld tegen vrouwen en stop femicide. Hierin onder andere sprekers als Jack Menke, Forensisch arts, Gerda de Groot, expert intiem terreur, Nelleke Stolk, advocaat jeugdrecht en slachtofferzaken, Dennis den Os, sectorhoofd district Zuid-Holland-Zuid, regionaal portefeuillehouder Zorg & Veiligheid, Politie Eenheid Rotterdam, Jan Veldkamp, hoofddocent Geweld. Mishandeling, misbruik en seksualiteit aan de Hogeschool Rotterdam, Berte van Heemst, Officier van Justitie over partnergeweld en Tessel ten Zweege, schrijver, activist, feminist. Locatie Kunsthal Rotterdam. Tijd: 15:00 u – 17:00 u. Nog aanmelden? Dit kan via: Kennissymposium Stop geweld tegen vrouwen en stop femicide. Link opent een externe pagina.
Op 7 december organiseert de gemeente Rotterdam voor professionals de Combidag Aanpak Seksueel Geweld en Seksuele Straatintimidatie. “Hoe bereiken we jongeren als het gaat om seksueel grensoverschrijdend gedrag?” Hierin o.a. een lezing door het Erasmus Love Lab. Link opent een externe pagina en het programma Healthy Start. Link opent een externe pagina. Locatie: Erasmus Paviljoen. Tijd: 14:00 – 17:30 uur.
Soroptimistclub Rotterdam: weerbaarheidstrainingen voor vrouwen en stop grensoverschrijdend gedrag bij studenten.

Veilig, overal en altijd
Wil je geen slachtoffer blijven of worden van grensoverschrijdend geweld? Soroptimistclub Rotterdam zet zich in voor weerbaarheidstrainingen.
Leer hoe je sterker kunt worden en je veiliger kunt voelen met bijvoorbeeld kickboksen of een andere zelfverdedigingssport. Meld je tijdens de campagne van Orange the World aan voor 2 gratis lessen via www.kickboksenvoorvrouwen.nl. Link opent een externe pagina.

Orange the World bij studenten
Ook studenten hebben te maken met grensoverschrijdend gedrag en/of grensoverschrijdend geweld. Stichting Confro verzorgt in dat kader een avond met thematheater en discussie voor de studentenverenigingen RSV en SV Laurentius.

Verdrag van Istanbul

Op 18 november 2015 aanvaardde Nederland het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld, kortweg het Verdrag van Istanbul. Link opent een externe pagina. Het trad voor ons land op 1 maart 2016 in werking.

Het Verdrag van Istanbul omvat veel. Het bevat gedetailleerd omschreven verplichtingen om geweld tegen vrouwen te voorkomen en te bestrijden. Zo wordt in het verdrag benadrukt dat een gendersensitieve aanpak van geweld tegen vrouwen nodig is om geweld effectief te voorkomen en te verhelpen.

De gemeentelijke aanpak van huiselijk geweld dient te voldoen aan het Verdrag van Istanbul. In dit verdrag staat dat geweld tegen vrouwen en meisjes (door mannen) een vorm van gendergerelateerd geweld en dus discriminatie is. De aanpak van dit geweld tegen vrouwen moet worden voorkomen en op elke manier worden bestreden en die aanpak moet nadrukkelijk gendersensitief zijn. In het Verdrag van Istanbul wordt onder meer bepaald dat:

dienstverlening niet afhankelijk mag zijn van de bereidheid van het slachtoffer om aangifte te doen of te getuigen tegen een dader en niet financieel belastend mag zijn.
slachtoffers medische, psychologische en juridische hulp en opvang krijgen, bij voorkeur op één plaats.
er voldoende passende opvangplaatsen moeten zijn voor slachtoffers zonder discriminatie op welke grond dan ook.
vrouwen zonder geldige verblijfstitel toegang tot de opvang moeten krijgen.
het tijdelijk huisverbod moet gelden ongeacht relationele status en niet gebonden zijn aan een woning, maar aan de veiligheid van een slachtoffer waar die ook verblijft.

In het Verdrag van Istanbul is een definitie van ‘geweld tegen vrouwen’ opgenomen:
'Alle vormen van gendergerelateerd geweld die leiden of waarschijnlijk zullen leiden tot fysiek, seksueel of psychologisch letsel of leed of economische schade voor vrouwen, met inbegrip van bedreiging met dit soort geweld, dwang of willekeurige vrijheidsberoving, ongeacht of dit in het openbaar of in de privésfeer geschiedt.'

Gendergerelateerd geweld tegen vrouwen is geweld dat vrouwen treft omdat zij vrouw zijn, of dat hen buitenproportioneel vaak treft. Voorbeelden van gendergerelateerd geweld zijn mishandeling door een (ex-)partner, verkrachting en stalking. De definitie van geweld tegen vrouwen laat zien dat het om meer gaat dan alleen lichamelijk en seksueel geweld. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om het financieel afhankelijk maken van vrouwen, het sociaal isoleren van vrouwen of het online plaatsen en verspreiden van intiem beeldmateriaal. Geweld tegen vrouwen kan thuis plaatsvinden, maar ook op straat, op het werk, of online.