Omgevingsvisie circulair

In de duurzame stad bestaat geen afval. Dat komt doordat bewoners en bedrijven efficiënter omgaan met energie, water en grondstoffen. Fabrikanten maken slimmer ontworpen producten met minder materiaal en hergebruiken daar zoveel mogelijk van. Afval is dé nieuwe grondstof in de circulaire stad: alles wat Rotterdammers gebruiken, hergebruiken ze steeds opnieuw. Om dit mogelijk te maken, komt er een eind aan de lijn ‘produceren, consumeren, weggooien’. In plaats daarvan maken we de cirkel rond. Zo besparen we behalve energie, water en grondstoffen ook het milieu door de CO2-uitstoot te verminderen.

Wijken worden aardgasvrij en de haveneconomie maakt een overgang naar schonere energie. Daarnaast stimuleren we in de duurzame stad innovatie, nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid. Door samenwerking en informatiedeling komen nieuwe interessante verbindingen tot stand die leiden tot grensverleggende duurzame initiatieven.

Rotterdam draagt zo bij aan een toekomstbestendige wereld, beperking van klimaatverandering en vernieuwing van de economie.

Kernwaarden duurzame stad

• Eigen initiatief: Alle Rotterdammers worden gestimuleerd tot het nemen van initiatief om zo bij te dragen aan nieuwe duurzame oplossingen.
• CO2-neutraal: Rotterdam is in de toekomst CO2-neutraal. Daarmee verkleinen we onze ecologische voetafdruk.
• Experimenteel: In Rotterdam is veel ruimte voor experimenten en leren we van nieuwe benaderingen om te komen tot innovaties.
• Reststof = grondstof: Afval bestaat niet meer. We zien reststoffen als grondstoffen, waardoor er steeds minder nieuwe grondstoffen nodig zijn
• Leiderschap: Rotterdam loopt voorop in grensverleggende duurzame initiatieven en toont daarmee leiderschap.

Hergebruik van grondstoffen

De verwachting is dat de beperkte beschikbaarheid van grondstoffen een van de grootste veiligheidsrisico’s van deze eeuw wordt. Uitputting van grondstoffen en de ingrepen in natuurlijke systemen om grondstoffen te winnen, hebben steeds grotere negatieve gevolgen voor de ecosystemen.

Daarom is het belangrijk dat we in Rotterdam zuiniger omgaan met onze grondstoffen. Door de toegenomen welvaart is de hoeveelheid huishoudelijk afval per Rotterdammer de afgelopen zestig jaar bijna verviervoudigd. Rotterdammers produceren gemiddeld 489 kilo afval per persoon per jaar. Veel afval is echter nog heel goed bruikbaar.

Door afval te scheiden besparen we water, grondstoffen en energie. Maar dan moeten we wel ruimte maken om dat afval op te slaan voor recycling en hergebruik. De druk op de ruimte in Rotterdam is echter groot. Daarom zijn innovatieve oplossingen nodig.

Ook de bouwsector en de inrichting en het beheer van de openbare ruimte zorgen voor veel afval. Hier liggen dus ook kansen.

Van eigendom naar gebruik

Veel producten worden vervangen omdat er een mooiere of betere versie op de markt komt.

Daarom maken producenten producten die snel stuk gaan. Mensen en bedrijven geven steeds minder om eigendom, maar willen wel betalen voor het gebruik van een product. Prestatie en service zijn hierbij doorslaggevend. Dit betekent dat je geen product, maar een dienst aanschaft. Iemand huurt bijvoorbeeld licht in plaats van een lamp te kopen. Deze ontwikkeling stimuleert de producent een lamp te maken die heel lang meegaat en zo min mogelijk energie verbruikt.

Tegelijkertijd gebruiken mensen lang niet alle producten dagelijks. Een boormachine, barbecue of statafel gebruik je vaak slechts enkele malen per jaar. Verschillende websites maken het mogelijk zulke producten eenvoudig te lenen van iemand uit de buurt. Dat geldt ook voor het autogebruik, dat vooral in grote steden afneemt. Rotterdam wil het delen van auto’s op een hoger plan tillen door te experimenteren met deelauto’s voor wijken.

Vernieuwing van de economie

Digitalisering en verduurzaming van energieopwekking en efficiënt gebruik van productiesystemen, vervoer van producten van fabrikant naar eindgebruikers en dienstverlening hebben grote gevolgen voor de economische bedrijvigheid in Rotterdam.

Het gaat om vernieuwing én om doorontwikkeling van de bestaande bedrijvigheid.

Zo kan de haven en Maasvlakte II een grote rol spelen bij offshore windenergie en het ontmantelen van olie- en gasplatformen. Op deze manier ontstaat hier nieuwe economische bedrijvigheid en werkgelegenheid op alle beroepsniveaus. Daarnaast willen steeds meer Rotterdammers een steentje bijdragen aan een toekomstbestendige wereld en aan beperking van de klimaatverandering. Het aantal burgerinitiatieven stijgt de laatste jaren. Rotterdammers nemen zelf het heft in handen door de oprichting van energie- zorg-, voedsel-, en andere coöperaties.

Klimaatbeleid

Om de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen terug te brengen, heeft Nederland samen met andere landen met het Parijsakkoord in 2015 getekend voor een ambitieus klimaatbeleid.

Alle landen streven ernaar de opwarming te beperken tot maximaal 1,5 graad. Verder wordt in het regeerakkoord van het kabinet Rutte-III een emissiedoel van 49% reductie op broeikasgassen in 2030 genoemd. Hier ligt een grote opgave voor de Rotterdamse haven, waar veel bedrijven veel CO2 uitstoten. Tegelijkertijd hebben deze bedrijven veel kennis van energie, energie-intensieve productieprocessen en CO2-reductie. Dat maakt hen bij uitstek geschikt om grootschalige technische toepassingen te ontwikkelen om de energietransitie een impuls te geven en de CO2-uitstoot fors terug te brengen.

Daarnaast is verbetering van het goederenvervoer van en naar de haven nodig. Dat kan door een efficiëntere logistiek en bevordering van elektrisch transport. Het vervoer van goederen zorgt momenteel nog voor veel CO2 en fijnstof.

Duurzaamheid

Enerzijds willen we energie besparen, anderzijds willen we de nog steeds benodigde energie duurzaam gaan opwekken. Dus is het zaak zuiniger en slimmer om te gaan met de beschikbare energie. Daar zetten we ons voor in en daarom willen we alle kantoren verduurzamen tot energielabel A, alleen energiepositief nieuw bouwen en alle bestaande woonwijken aardgasvrij maken.

Ook maken we ons sterk voor het opwekken van hernieuwbare energie: energie afkomstig van natuurlijke bronnen die constant worden aangevuld, zoals uit wind, waterkracht, zon, bodem enz. Deze vormen van energie gebruiken vaak veel meer ruimte. Daarbij moeten ze zo in het landschap worden ingepast, dat dit een aanvaardbare ruimtelijke kwaliteit behoudt. Dus om de mogelijkheden voor energieopwekking te vergroten en te benutten, hebben we een ruimtelijke visie op energie nodig. Waar komen bijvoorbeeld windmolens te staan? En waar zonnepanelen? Hoe kunnen bewoners en bedrijven thermische energie uit de Nieuwe Maas benutten? Hoe kan het warmtenet worden uitgebreid? En hoe gaan Rotterdammers restwarmte en geothermie gebruiken? Het gaat hierbij niet alleen om ingrijpende veranderingen in energiebronnen, maar ook om infrastructuren en systemen, die zoveel mogelijk gekoppeld moeten zijn.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op de pagina over de Omgevingswet; voor alle perspectieven en overige informatie op de webpagina Omgevingsvisie Rotterdam.
Vragen over de omgevingsvisie? Mail naar omgevingsvisieSO@rotterdam.nl. Link opent een externe pagina.